İstanbul’un Tarihini Yakan 10 Yangın

İstanbul’un eşi benzeri olmayan tarihi mekanlarında çıkan 10 yangını sizler için sıraladık.

10- II. Bayezid Camii Hünkar Kasrı (19 Şubat 2011)

II. Bayezid tarafından 1501’de inşasına başlanan caminin avlusundaki tamamen ahşaptan yapılmış Hünkâr Kasrı’nda yangın çıkınca binanın üst katı küle döndü. İstanbul Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanı Ali Karahan yangının tadilat sırasında çıkmadığını, restorasyon yapılmayan kısımda, avizenin ahşaba monte edildiği bölümdeki bir kaçaktan dolayı olduğunu ifade etti.

9- İstanbul Kandilli Lisesi ve Adile Sultan Sarayı (7 Mart 1986)

İstanbul Kandilli Lisesi’nde çıkan yangında, okulun yatakhanesi olarak kullanılan Adile Sultan Sarayı tümüyle yandı. Abdülaziz’in 1876’da kızkardeşi Adile Sultan için yaptırdığı saray, 1916’da Kandilli Adile Sultan İnas Mekteb-i Sultanisi adıyla okula dönüştürülmüş, daha sonra Kandilli Kız Lisesi adını almıştı.

8- Esma Sultan Yalısı (1975)

Ortaköy Camii’nin yanında bulunan yalı, Sultan Abdülaziz’in kızı Esma Sultan, Çerkes Mehmet Paşa’yla evlendirildiğinde Sultan’a düğün hediyesi olarak verilmiş. 1918 yılından itibaren Rum okulu, 1922 yılından sonra da tütün deposu olarak kullanılan yalı, 1950’lerde birkaç defa satılıp marangozhane ve depo olarak kullanılmış. Bina, 1975 yılındaki yangından sonra harap hale gelmiş. The Marmara Collection, 90’lı yılların başlarında Esma Sultan Yalısı’nı satın aldı ve bina 2001 yılında Philip Robert’in projesi doğrultusunda cam ve çelik kullanılarak yenilendi.

7- Üsküdar Hüseyin Avni Paşa Köşkü (28 Haziran 2014)

Üsküdar’daki Fethipaşa Korusu içindeki Hüseyin Avni Paşa köşkünde yangın çıktı ve köşk kısa süre içinde kül oldu. Vali Mutlu, “Yangının nedeni belli belli değil.” demişti, ama Cengiz İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Cengiz’in satın aldığı köşkteki yangın beraberinde soru işaretlerini de getirdi. Cengiz İnşaat’ın içinde 3 bini aşkın ağaç bulunan 81 bin 511 metrekarelik ormanlık arazinin “yüzde 65’ini TMSF’den, yüzde 35’ini ise özelden aldığı” ortaya çıktı. Ancak Cengiz İnşaat’ın iddia ettiğinin aksine Koruma Kurulu’nda izin alınmamıştı. Birgün’den Olgun Kundakçı’nın haberine göre İstanbul 6 No’lu Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu 23 Haziran’dap rojenin yerinde incelenmesine karar vermişti. Ve köşk bu karardan 5 gün sonra yanıp kül oldu.

6- Tarihi Galata Köprüsü (16 Mayıs 1992)

Haliç’te Karaköy ile Eminönü’nü birleştiren, eski adıyla Cisr-i Cedit (Yeni Köprü), 1845 yılında I. Abdülmecit’in annesi Valide Sultan tarafından yaptırılmış. 1914’de elektrikli tramvay ile geçilmeye başlandığında Eminönü-Karaköy bağlantısı sağlanan köprünün 1992’de, Haliç’e bakan tarafında, yeni bir köprünün inşası sırasında çıkan bir yangın sonucu yanarak büyük hasar görmüş. Köprünün yanma nedeni tam olarak bulunamadı. Onarımından sonra Balat-Hasköy arasına yerleştirildi ve yerine, bugün Galata Köprüsü olarak bilinen modern bir köprü yapıldı.

5- Laleli Washington Oteli (8 Mayıs 1983)

Laleli’deki Washington Oteli’nde mutfaktaki tüpgazın değiştirilmesi sırasında meydana gelen patlama sonucu çıkan yangında 38 turist ölmüş, 56 turist yaralandı. Üst katlardaki turistler, otelde yangın merdiveni olmadığı için kaçamamıştı.

4- İstanbul Kapalıçarşı (26 Kasım 1954)

Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan Kapalıçarşı, tarihi boyunca bir çok yangına maruz kalmış. Ama en büyüğü Kasım 1954’te yaşanan yangın olarak gösteriliyor. İstanbul’daki 489 itfaiyecinin 28 günde söndürülebildiği yangının nedeni olarak elektrik kontağı gösterilmiş. Çarşı içinde toplam 1364 ve çarşı dışında 30 dükkân yanmış.

3- Beyazıt Sahaflar Çarşısı (6 Ocak 1950)

Sahaflar Çarşısı, 1950 yılında çıkan yangından sonra tamamen yanmış ve içinde bulunan binlerce yazma eser kül olmuş. İstanbul Belediyesi yanmayan yerleri kamulaştırıp, ahşap dükkânları betonarmeye çevirerek, çarşıyı bugünkü mimari durumuna getirmiş. Çarşının ortasındaki İbrahim Müteferrika’nın büstü o zamandan kalma.

2- Haydarpaşa Garı (28 Kasım 2010)

Tarihi garın çatısı, elektrik kontağından çıktığı açıklanan yangınla kül olmuş ve otel yapılacağına ilişkin iddialara karşı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Danışmanı Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı, Haydarpaşa Garı’nın gar olarak muhafaza edileceğini söylemişti. Çıkan yangınla ilgili açılan davada, izolasyon çalışmasını yapan 2 işçi ve şirket sahibi 10 ay hapis cezasına mahkûm edildi. Bu arada geçtiğimiz günlerde Haydarpaşa Gar Binası’nın restorasyon projesi Anıtlar Kurulu tarafından onaylandı. Bina, tarihi yapısının korunması kaydıyla Yüksek Hızlı Tren Garı olarak hizmete devam edecek. Sadece ulaşım için değil kültürel işlevler için de bir merkez haline gelecek. Projede yangından hasar gören çatının restorasyonunda çatı katına sergi alanı, konferans salonu ve kafeteryanın yanı sıra danışma, ofisler, arşiv, ve tuvalet yapılması öngörülüyor.

1- Çırağan Sarayı (6 Ocak 1909)

Sarkis Balyan ve ortağı Kirkor Narsisyan tarafından yapımı 1871’de tamamlanan Çırağan’da 6 Ocak 1909 tarihinde büyük bir yangın çıkmıştı. Yangında çok sayıda değerli antikanın yanı sıra, II. Abdülhamit koleksiyonuna getirtilen parçalar ile IV. Murad’ın özel kütüphanesi, ilk meclis tutanakları ve belgeleri de kül olmuştu.
Olay yaşandığı sırada da, sonraki yıllarda da yangının İttihatçıların sabotajı olduğuna dair iddialar hep tartışılmış. Bununla birlikte yapılan soruşturma raporunda bu iddialar yer almamış ve yangının elektrik kontağından çıktığı belirtilmiş.